Dla lubelskich żurawi

Fundacja Dla Przyrody, przy wsparciu swoich partnerów, z powodzeniem prowadzi ten ambitny projekt "Wędrówki lubelskich żurawi" przez trzeci już rok. Ten kompleksowy projekt obejmuje elementy ochrony przyrody, nauki, edukacji ekologicznej oraz ma znaczący aspekt społeczny. Poprzez lepsze zrozumienie biologii i ekologii populacji lubelskich żurawi, projekt przyczynia się do ich ochrony. Jednym z celów edukacyjnych projektu jest podnoszenie świadomości mieszkańców województwa lubelskiego na temat żurawi i konieczności ich ochrony. Jednocześnie promowanie wizerunku żurawia jako ptaka herbowego Poleskiego Parku Narodowego ma na celu zachęcenie do odkrywania walorów Parku, co może przekładać się na promocję przyrody Lubelszczyzny oraz zachęcanie mieszkańców Polski do odwiedzenia tego regionu.

W ramach projektu, sześć żurawi zostało wyposażonych w nadajniki GPS/GSM i wyruszyło w świat z Lubelszczyzny, dostarczając cenne informacje dotyczące ich wędrówek oraz promując nasz region. Żurawie, takie jak Polesia (z nadajnikiem od 2021 roku), Czahar i LubelSky (z nadajnikami od 2022 roku), wybrały różne miejsca zimowania, co sprawiło, że każda z ich wędrówek była unikalna. Na przykład Polesia podczas swojej pierwszej podróży dotarła do Włoch, a w drugim roku spędziła zimę w Hiszpanii. LubelSky dotarł do Francji, a Czahar na Węgry. W tym roku kolejne cztery żurawie (Roskoszna, Poleszuk, Bystry, Żdżarek) otrzymały nadajniki GPS/GSM i wyruszyły w swoją pierwszą podróż po Europie. Obecnie wszystkie żurawie znajdują się w Parku Narodowym Hortobágy na Węgrzech.

W ramach projektu przygotowany został również raport merytoryczny, zawierający podsumowanie intensywnych badań terenowych prowadzonych w latach 2021–2023 przez zespół Fundacji Dla Przyrody. Badania skupiały się przede wszystkim na siedliskach żurawi w obrębie Poleskiego Parku Narodowego i jego otuliny. W latach 2022–2023 zidentyfikowano łącznie 29 terytoriów lęgowych żurawia, w tym znaleziono 27 gniazd. Dzięki użyciu fotopułapek oraz bezpośrednich obserwacji, zidentyfikowano drapieżniki, które stanowiły zagrożenie dla lęgów żurawi w lubelskiej populacji. Są to m.in. kuna leśna, puchacz, kruk, błotniak stawowy, pies domowy i lis rudy. To potwierdza, że odpowiednie siedliska odgrywają kluczową rolę w ochronie tego gatunku. Raport zawiera również rekomendacje i wytyczne, które mogą być pomocne w aktywnej i biernie ochronie lubelskiej populacji żurawia.

Realizacji celów edukacyjnych i społecznych projektu służy wiele działań medialnych. Strona internetowa "Wędrówki lubelskich żurawi" dostarcza interesujących informacji na temat lubelskich żurawi i umożliwia śledzenie ich trasy wędrówek dzięki danym z loggerów GPS. Projekt uzupełniono o filmy opublikowane na kanale YouTube oraz materiały informacyjne na Facebooku, które pozwalają na lepsze poznanie tych fascynujących ptaków.

W projekcie "Wędrówki lubelskich żurawi" jesteśmy partnerem od pierwszej edycji. Z zainteresowaniem przysłuchujemy się corocznym podsumowaniom naszej współpracy. Cieszymy się z osiągnięć Fundacji opartej na czynnej ochronie żurawi. Na bieżąco otrzymujemy również informacje o nowych odkryciach dotyczących zachowania tych imponujących ptaków. Nie byłoby to możliwe bez nowoczesnych technologii wspierających ochronę środowiska. Przyrodnicy z naszej partnerskiej Fundacji postanowili zainstalować kamery i nadajniki GPS w miejscach przebywania żurawi. Dzięki temu dowiedzieliśmy się o trasach ich wędrówek i codziennych zwyczajach

– powiedział Kasjan Wyligała, prezes zarządu LW Bogdanka.

Dla Bogdanki, oprócz korzyści środowiskowych, ważne są również aspekty społeczne projektu. Nasze partnerstwo opiera się na międzysektorowej współpracy, która promuje edukację, ale też partycypację. Przykładem mogą być tu organizowane spotkania z mieszkańcami regionu i miejskie pikniki, podczas których promujemy przyrodę Polesia. Uważamy, że taka aktywność przyczynia się do ochrony najcenniejszych walorów naszego regionu i promocji żurawia jako symbolu Polesia. Jako Spółka realizująca strategię opartą na zrównoważonym rozwoju, podkreślamy, że nasze działania są starannie planowane i oceniane. Wspieramy inicjatywy, które budują społeczne wsparcie dla ochrony przyrody, co odzwierciedla się w zaufaniu, jakim obdarzają Bogdankę zarówno lokalne organizacje, jak i mieszkańcy regionu

– dodał prezes Wyligała.

Żuraw jest symbolem lubelskiej części Polesia i Poleskiego Parku Narodowego. Mimo że jest to gatunek ściśle chroniony, na terenie Lubelszczyzny podejmuje się nadal zbyt mało działań dla jego czynnej ochrony. Stan wiedzy na temat żurawi jest wciąż niewystarczający. Żuraw zwyczajny zasiedla rozległe bagna, torfowiska, brzegi jezior i starorzecza. To wysoki ptak o silnie spionizowanej sylwetce, charakteryzujący się długą szyją, ostrym dziobem i smukłymi nogami. Dorosły żuraw ma czerwoną łysinkę na szczycie głowy, co stanowi charakterystyczną cechę tego gatunku. Specyficzne, wyspecjalizowane pióra tworzą fantastyczny pióropusz zwisający z tyłu tułowia. Żuraw jest roślinożerny i stanowi ważnego ambasadora bagiennych i torfowiskowych ekosystemów, które są jednymi z najbardziej zagrożonych środowisk przyrodniczych na świecie. Ochrona żurawia i jego siedlisk ma wpływ na cały ekosystem terenów podmokłych.